علت کبودی بیدلیل در بدن چیست؟
تاریخ انتشار: ۲ آذر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۱۴۸۱۶۰
بهداشت نیوز نوشت: اگر به تازگی بدن شما بی دلیل و پی در پی کبود میشود، بهتر است برای اطمینان از سلامتی خود علت را جویا شده و آن را برطرف کنید.
پس از برخورد یا یک ضربه، میتوان انتظار یک کبودی کوچک روی بدنمان داشته باشیم، اما اگر بیدلیل و به طور مداوم بدن ما کبود میشود، چه؟ چه چیزی میتواند علت اصلی آن باشد؟ آیا این امر نگران کننده است؟
حدود ۱۸ درصد از بزرگسالان دچار کبودیهای جزئی میشوند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
وظیفهی خون در بدن
در مرحله اول، به درک سیستمهای پیچیده که از بدن ما در برابر خونریزی محافظت میکنند، کمک میکند. خون به صورت مایع در رگهای ما جریان دارد و گلبولهای قرمز را با اکسیژن و سلولهای ایمنی حمل میکند تا از ما در برابر نفوذ عفونت به مغز، عضلات و اندامهای داخلی ما محافظت کند.
خون حاوی موادی است که با دقت متعادل شده تا در صورت آسیب دیدگی از ما در برابر خونریزی محافظت کند و در عین حال خطر تشکیل لخته خون خطرناک را به حداقل برساند. اگر یکی از رگهای خونی دچار پارگی شوند، خون به سرعت غلیظ شده و لخته شکل خواهد گرفت تا از دست دادن خون به حداقل برسد تا زمانی که رگ خودش را ترمیم کند. برای جلوگیری از خونریزی، چیزی به اسم پلاکت در خون وجود دارد که به محض آسیب به دیواره آن رگ خونی متصل میشود و جلوی خونریزی را میگیرد.
مجموعهای از پروتئینها (عوامل لخته شدن خون)، توسط پلاکتها و دیواره رگ آسیب دیده جذب میشوند، سپس با هم ترکیب شده تا خون در آن ناحیه غلیظ و یک لخته تشکیل شود. همانند تمام سلولهای خونی، پلاکتها هم در مغز استخوان ساخته میشوند، در حالیکه فاکتورهای لخته شدن بیشتر در کبد ساخته میشوند. پس اگر در فاکتورهای انعقادی، پلاکتها یا دیوارهی رگهای خونیمان مشکلی داشته باشیم، بدن ما مستعد کبودی یا حتی خونریزی شدید میشود.
آیا این مسئله میتواند مشکل ساز باشد؟
هماتولوژیستها نمیتوانند در بسیاری از موارد علت خاصی پیدا کنند. آنها معمولا زمانی که فرد بیمار مجموعهای از مشکلات مربوط به خونریزی را داشته باشد، محتاطتر عمل میکنند. به عنوان مثال، اگر کبودیها بیش از حد بزرگ و با خونریزیهای مکرر بینی و پریودهای سنگین همراه باشد، احتمال بروز اختلال بیشتر است. در این صورت فرد با مشکلات خونریزی شدید بعد از کارهای مربوط به دندان پزشکی، جراحی، زایمان یا حتی خونریزی جدی و خود به خود در مغز مواجه خواهد شد.
چند آزمایش ساده به ما کمک میکند تا بفهمیم که آیا احتمال مشکل جدی وجود دارد یا خیر. اولین کاری که بعد از مشاهده کبود شدن پی در پی بدن باید انجام دهیم، اندازه گیری مقدار پلاکهاست. با مشخص شدن مقدار پلاکت خون میتوان فهمید که آیا این مسئله خطرناک است یا خیر.
پلاکتهای خون میتواند به دلایل متعددی کاهش پیدا کند، علت اول این است که شاید پلاکت در مغز استخوان به مقدار کافی تولید نمیشود یا اینکه شاید خیلی سریع از گردش خون خارج میشود. علت دوم میتواند ناشی از یک وضعیت رایج به نام پورپورای ایمنی باشد. این عارضه میتواند کودکان یا بزرگسالان را به طور ناگهانی تحت تاثیر عفونت ویروسی قرار دهد. بیماران ممکن است با کاهش شدید پلاکت مواجه شوند و در نتیجه روی بدن خود قسمتهای کبود رنگ مشاهده کنند.
در کودکان معمولا یک بیماری کوتاه مدت است که خود به خود بهبود مییابد. در بزرگسالان در موارد شدید ممکن است نیاز به درمان با داروهایی داشته باشد که سیستم ایمنی را سرکوب کرده یا تولید پلاکت را افزایش میدهند. گاهی اوقات در بزرگسالان نیاز به برداشتن طحال با جراحی میشود.
مشکلات مربوط به لخته شدن و بیماریها
فاکتورهای انعقادی- پروتئینهایی که قبلا ذکر شدند- میتوانند تحت تاثیر طیف وسیعی از علل ارثی یا اکتسابی قرار گیرند. در برخی از افراد این فاکتورها به صورت مادرزادی پایین است. بیماری هموفیلی a که غالبا در مردان دیده میشود، به دلیل کاهش ژنتیکی فاکتور ۸ (عامل اصلی انعقاد خون) ایجاد میشود.
بیماریهای مربوط به کبد هم میتوانند باعث مشکلات لخته شدن خون شوند. از این رو دومین آزمایشی که بعد از مشاهده کبودی بدن باید انجام دهید، آزمایش کبد است. اگر مورد یا مسئلهای در آزمایش آن پیدا کردید، آن را پیگیری کنید.
مشکلات مربوط به رگهای خونی
گرچه امروزه این مورد نادر است، اما کمبود شدید ویتامین c معمولا باعث کبود شدن بدن و خونریزی لثه (اسکوروی) میشود. بیماریهای متعددی مثل پورپورای henoch-schonlein -یک بیماری خود ایمنی که منجر به کبودی پا و ران میشود- باعث نازک شدن یا التهاب رگهای خونی شوند. در افراد مسن هم به دلیل ضعیف بودن پوست و رگهای خونی امکان کبود شدن بدن بالاست.
داروها و مکملها
داروی آسپرین که اغلب برای جلوگیری از بیماریهای قلبی یا سکته توسط پلاکتها تجویز میشود، میتواند عملکرد پلاکتها را کاهش دهد. داروهایی مانند کلوپیدوگرل (برای جلوگیری از لخته شدن خون) و داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی (مانند ایبوپروفن یا سایر داروهایی که برای درد و التهاب مصرف میشوند) میتوانند عملکرد پلاکتها را مختل کنند.
داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین، آپیکسابان و ریواروکسابان که برای جلوگیری از سکته مغزی ناشی از لخته شدن خون تجویز میشود، میتواند منجر به بروز این کبودیها شود. برخی از مکملهای بدون نسخه مانند جینکو و ویتامین e و داروهای ضد افسردگی هم میتوانند باعث کبودی بدن شوند.
سوالات مربوط به سوءاستفاده و تروما
رگهای خونی در اثر ضربه آسیب دیده و در نهایت باعث کبودی بدن میشوند. پس هنگام مراجعه پزشک از بیمار میپرسد که آیا این کبودی در اثر ضربه یا تجربههایی مثل آزار جنسی یا خشونت بوده است یا خیر. در حالی که دلایل زیادی برای کبود شدن بدن وجود دارند، پس با این حساب اگر مشکلی در فاکتورها و پلاکت خون شما نباشد، این کبودیها نگران کننده نیستند.
منبع: خرداد
کلیدواژه: برای جلوگیری لخته شدن خون رگ های خونی کبود شدن کبودی ها پلاکت ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.khordad.news دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خرداد» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۱۴۸۱۶۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مراقب باشید؛ این داروها و خوراکیها پلاکت خون را کاهش میدهند
پلاکت خون پایین (ترومبوسیتوپنی) نوعی بیماری است که در آن بدن به دلیل عارضه یا سایر شرایط، پلاکت کافی تولید نمیکند. علائم ناشی از آن شامل خونریزی داخلی و خارجی است.
به گزارش خبرآنلاین، تشخیص زودهنگام ترومبوسیتوپنی، نتایج مثبتی در درمان دارد اما تأخیر در تشخیص میتواند منجر به مشکلاتی از حمله قلبی، آسیب به اعضای بدن (به عنوان مثال، طحال، روده، کلیه و حتی آمبولی ریه) شود.
ترومبوسیتوپنی به اختلال در پلاکت خون گفته میشود و شرایطی است که در آن تعداد پلاکتهای خون بیمار کاهش یافته و سلولهای خونی قادر نخواهند بود فعالیتهای اساسی بدن را انجام دهند.
پلاکت چیست؟پلاکت به کوچکترین ذرات خونی گفته میشود که آنزیمهای لازم برای انعقاد خون را در خود دارند. پلاکتها بسیار کوچکند و با چشم غیرمسلح قابل دیدن نیستند. این اجزای کوچک مسئول بازسازی بافتهای آسیبدیده هستند و نقش مهمی در انعقاد خون دارند. میانگین عمر هر پلاکت ۱۰ روز است و محل تولید آن در مغز استخوان است.
نحوه عملکرد پلاکت خونکار اصلی پلاکت جلوگیری از خونریزی است. تجمع پلاکتها در محل خونریزی، موجب لخته شدن خون و آغاز روند بهبودی میشود. پلاکتهای فعال حاوی پروتئین چسبندهای به نام فیبرین هستند که این پروتئینها در تشکیل لخته خونی نقش مهمی ایفا میکنند.
علت پایین بودن پلاکت خونپایین بودن پلاکت خون نوعی اختلال خونی است و معمولاً عوارض جدی ندارد اما در شرایط آسیبدیدگی میتواند روند انعقاد و لختگی خون را تحتتأثیر قرار دهد. تعداد پلاکت خون معمولاً به دلیل بیماریهای زمینهای و عوارض جانبی مصرف برخی داروها کاهش مییابد که در ادامه به شرح این موارد میپردازیم:
۱) داروها و خوراکیهایی که پلاکت خون را کاهش میدهندمصرف الکل، ترکیبات سمی و نیز برخی داروهای حاوی کنین که جهت رفع گرفتگی عضلات تجویز میشوند اثرات منفی بر پلاکت خون دارند. استفاده از برخی نوشیدنیها مانند آب تونیک (نوشابه گازدار حاوی کنین که برای پیشگیری از مالاریا مصرف میشود) میتواند در کاهش پلاکت خون مؤثر باشد.
این داروها خاصیت ضد انعقادی دارند و موجب کاهش پلاکت میشوند:داروهای ضد انعقاد یا مهارکنندههای گلیکوپروتئین مانند آبسیکسیماب (این دارو ضد تجمع پلاکت است و برای پیشگیری از عوارض اسکیمی قلبی تجویز می شود)
اپتیفیباتید (این دارو ضد انعقاد خون است و در درمان لختههای خونی و حملات قلبی مورد استفاده قرار میگیرد)
و تیروفیبان (برای درمان سندرم کرونر حاد)
هپارین، استامینوفن، ایبوپروفن، ناپروکسن، آمیودارون (برای درمان پرکاری تیروئید)، سایمتیدین (برای درمان زخم معده و گاستریت)، پیپراسیلین (نوعی آنتی بیوتیک)، داروهای ضد تشنج مانند کاربامازپین، سولفونامیدها مانند تریمتوپریم-سولفامتوکسازول، وانکومایسین (نوعی آنتی بیوتیک).
۲) بیماریهایی که موجب پایین بودن پلاکت خون میشوندبرخی از بیماریها بر تولید پلاکت خون اثر گذاشته و باعث ترومبوسیتوپنی میشوند که عبارتند از: سرطان مغز استخوان، لوسمی، HIV و هپاتیت C، عفونتهای ویروسی، آنمی، سندرم دیستریس تنفسی حاد (ARDS)، سپسیس (نوعی عارضه عفونی)، بیماری های خود ایمنی مانند ITP (نوعی عفونت ویروسی مثل آبله مرغان)، سابقه ارثی و ژنتیکی، زیادهروی در مصرف حد الکل، برخورد با ترکیبات سمی، دوران بارداری و ...
کاهش پلاکت خون گاهی میتواند سبب بروز برخی اثرات فیزیکی مانند کبودی شود. درمان پایین بودن پلاکت خون شامل تجویز برخی داروها و تلاش برای رفع مشکلات زمینهای است.
در برخی موارد نیز برای درمان، از داروهایی که سیستم ایمنی بدن را سرکوب میکنند (مانند کوتیکواستروئیدها) استفاده میشود.
کانال عصر ایران در تلگرام